Vào sáng thứ bảy ngày 12/10/2024 tại trường Trung học THC-THSP Lý Tự Trọng, không khí lớp học STEM tràn đầy tiếng cười và sự hào hứng khi các học sinh lớp 6 đang say mê hoàn thiện những mô hình tế bào của mình. Chủ đề hôm nay là " Cùng em làm tế bào" nằm trong phần tìm hiểu kiến thức:Tế bào - Đơn vị cơ bản của sự sống và thay vì những lý thuyết nhàm chán, các em được thỏa sức sáng tạo với nguyên vật liệu có sẵn để xây dựng mô hình tế bào theo cách của riêng mình.

Khám phá tế bào qua những vật liệu đơn giản

Ngay từ hoạt động đầu tiên , cô giáo Đinh Thị Hường đã gợi ý một loạt các vật liệu quen thuộc, từ đất sét, xốp, nút chai, hạt cườm, giấy màu đến dây ruy băng và thậm chí là các nút áo cũ. "Chúng ta sẽ sử dụng những vật liệu này để tạo ra một mô hình tế bào thực vật hoặc động vật," cô Hường vui vẻ nói. Các học sinh chia thành từng nhóm nhỏ, nhận nhiệm vụ sáng tạo mô hình tế bào từ những nguyên vật liệu có sẵn.

Một nhóm học sinh đã quyết định sử dụng đất sét để tạo thành màng tế bào và các bào quan bên trong. Bạn Nhã An, một thành viên trong nhóm, khéo léo tạo hình các ty thể từ đất sét màu cam và trang trí thêm bằng những hạt cườm nhỏ để thể hiện các cấu trúc bên trong. Nhóm khác dùng nút chai để làm nhân tế bào và tạo lớp màng bằng dây ruy băng mềm. Không khí lớp học trở nên sôi nổi với những ý tưởng độc đáo và những đôi tay đang miệt mài sáng tạo.      

Tinh thần làm việc nhóm và sự sáng tạo

Nhìn quanh lớp học, dễ dàng nhận thấy sự tập trung và hào hứng của các nhóm. Các em không chỉ sáng tạo mô hình mà còn cùng nhau thảo luận về chức năng của từng thành phần trong tế bào. Một nhóm học sinh đã dùng giấy màu xanh để làm lục lạp, mô tả tế bào thực vật. "Chúng em muốn mô phỏng tế bào lá cây nên phải có lục lạp để hấp thụ ánh sáng, giống như trong sách đã học," bạn Linh An chia sẻ.

Việc tự tay tạo ra mô hình giúp các em hiểu rõ hơn về từng bào quan và chức năng của chúng. Thay vì chỉ học từ hình ảnh trong sách giáo khoa, các học sinh được trực tiếp trải nghiệm việc lắp ráp từng bộ phận của tế bào. Điều này không chỉ giúp ghi nhớ sâu hơn mà còn khơi gợi sự tò mò về cách thức các bộ phận này hoạt động với nhau để duy trì sự sống. 

Học qua trải nghiệm và tư duy phản biện

Sau khi hoàn thành mô hình của mình, từng nhóm đã trình bày sản phẩm trước lớp và giải thích về cấu trúc của tế bào cũng như vai trò của mỗi thành phần. Cô Hường khuyến khích các em đặt câu hỏi cho nhau, tạo ra một không gian học tập cởi mở và tư duy phản biện. "Tại sao màng tế bào lại được làm từ đất sét mềm, còn nhân tế bào lại dùng nút chai cứng?", một bạn hỏi nhóm khác. Nhóm trả lời rằng việc dùng vật liệu cứng giúp mô phỏng tính chất ổn định của nhân tế bào, nơi chứa thông tin di truyền quan trọng.

Cuộc thảo luận này không chỉ giúp các em củng cố lại kiến thức mà còn khuyến khích sự phân tích và tư duy phản biện về cách chọn vật liệu phù hợp để mô phỏng cấu trúc thực tế.

Niềm vui học tập từ sự đơn giản

Buổi học khép lại trong tiếng vỗ tay và sự tự hào của các em học sinh về những mô hình tế bào do chính mình làm ra. Nhìn những mô hình tế bào đầy màu sắc được trưng bày trên bàn, cô Hường chia sẻ: "Việc học không nhất thiết phải phức tạp hay gò bó trong những trang sách. Với STEM, chúng ta có thể dùng những thứ đơn giản nhất để truyền tải những kiến thức phức tạp. Quan trọng là các em hiểu được và cảm thấy hứng thú với bài học."

Bạn Minh, một học sinh vốn không mấy yêu thích môn sinh học, đã bất ngờ chia sẻ: "Trước giờ em nghĩ tế bào chỉ là những gì khó hiểu và xa vời. Nhưng hôm nay, khi tự tay làm mô hình, em thấy nó gần gũi và thú vị hơn nhiều. Em hiểu rõ hơn tại sao tế bào lại là đơn vị cơ bản của sự sống."

Kết luận

Buổi học STEM về tế bào đã để lại dấu ấn đặc biệt trong lòng các em học sinh. Với những nguyên vật liệu đơn giản, các em không chỉ hiểu rõ hơn về cấu trúc tế bào mà còn phát triển kỹ năng làm việc nhóm, sáng tạo và tư duy phản biện. Những kiến thức tưởng chừng khô khan đã trở nên sống động và hấp dẫn hơn bao giờ hết.

Đây chính là mục tiêu của giáo dục STEM: biến việc học thành một hành trình khám phá đầy màu sắc, nơi học sinh được trực tiếp trải nghiệm, sáng tạo và hiểu sâu hơn về thế giới xung quanh từ những điều nhỏ bé nhất. Buổi học hôm nay không chỉ giúp các em hiểu rõ về tế bào mà còn mở ra niềm đam mê và sự tò mò về khoa học, những điều sẽ tiếp tục theo chân các em trong hành trình học tập phía trước.